"Sırtımı koca çınara dayıyorum"
Attila Aşut
Oda TV-08.05.2018
“Halit Çelenk Hukuk Ödülleri” sahiplerini buldu. KHK mağduru akademisyenlere ödülleri, büyük hukukçunun ölüm yıl dönümünde törenle verildi...
5 Mayıs 2011’de yitirdiğimiz büyük hukukçu ve sosyalist savaşımcı Halit Çelenk adına verilen “Hukuk Ödülleri”, Çelenk’in ölüm yıl dönümünde sahiplerini buldu. Bu yılki birincilik ödülü, akademisyen Mehmet Murat Öngel ile Av. Özge Demir arasında paylaşıldı.
Türkiye Barolar Birliği’nin Balgat’taki Konukevi’inde yapılan ödül törenine, çok sayıda avukat, öğretim üyesi, demokratik kitle örgütü temsilcisi ve sosyalist aydın katıldı. Konuklar arasında, köy enstitülerinin hayattaki en yaşlı mezunlarından 97 yaşındaki eğitim çınarı Abdullah Özkucur, eski SBF Dekanı Prof. Dr. Cevat Geray, CHP Ankara Milletvekili Av. Şenal Sarıhan, Ankara Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka ve eski milletvekillerinden Mustafa Gazalcı da vardı.
Halit Çelenk’in eşi Av. Şekibe Çelenk’in de hazır bulunduğu törende konuşan Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Hüseyin Özbek, bu tür ödüllerin süreklileştirilip kurumlaştırılmasının önemine vurgu yaptı. Konuşmasında anılarına da yer veren Av. Özbek, ölümünden kısa bir süre önce Halit Çelenk’i evinde ziyaret ederek İstanbul Barosu adına “Mahmut Esat Bozkurt Hukuk Ödülü”nü verdiklerini, Çelenk’in bu ödülü almaktan büyük sevinç duyduğunu söyledi. Özbek konuşmasını, “Bazı insanlar kurumlardan daha saygılıdır. Halit Çelenk tek başına bir hukuk kurumudur. Hayatını emeğe ve ezilenlere adayan bir hukukçudur. Günümüz hukukçularının ondan öğreneceği çok şey var” diyerek tamamladı.
ÇELENK’İN BİRİNCİ ÖZELLİĞİ SOSYALİSTLİĞİDİR
Prof. Dr. Korkut Boratav ise Halit Çelenk’i değerlendirdiği konuşmasına, “Ölümünden yedi yıl sonra sevgili Halit Ağabey'in bazı özelliklerini anımsatmaya çalışacağım” diye başladı ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Halit Ağabey'in birinci özelliği, onun devrimci, sosyalist kimliğidir. Halit Çelenk’in hukukçuluğu seçmesinde de bu özelliği birincil rol oynamıştır. Onun asıl önceliği, insan hakları, evrensel hukuk ilkeleri ve eziyet çekenlerdir. Sonsuz sayıda insan, anti-komünizm zulmü altında eziyet çekti. Bu ortamın hukuk düzeninde önlenmesinin ilk adımlarını Halit Çelenk attı. 70’li ve 80’li yıllarda baskı ve zulüm altındaki bütün sosyalistleri, komünistleri koruma görevini insanüstü bir çabayla üstlendi. Çelenk ustamız, baskı dönemlerinde tüm devrimcileri savunmanın onurunu taşımış; Türkiye’de insan hakları savunuculuğunun zirvesinde yer almıştır. O, hukukçu ve sosyalist kimliğini şahsında çok iyi birleştirmiş bir insandır. Onun 60 yılı aşkın mücadelesinin, ‘hukuk yoksa demokrasi olamaz, demokrasi yoksa sosyalizm olamaz’ın sentezini hayata geçirmek olduğunu düşünüyorum. Bu sentez, nihai aşamasında sınırsız demokrasidir. Ben Halit Ağabey’i safkan bir komünist olarak görüyorum."
Daha sonra Seçici ve Düzenleyici Kurul üyesi Av. Özlem Şen Abay, yarışma konusunda bilgi verdi ve ödül gerekçesini açıklayarak dereceye giren akademik çalışmaların genel bir değerlendirmesini yaptı. Bu yıl “Birincilik”, “Akademik Destek” ve “Seçici Kurul Ödülü” olmak üzere üç dalda ödül verdiklerini belirten Av. Abay, “Akademik Destek Ödülü”nün Marksist hukuk çalışmalarını özendirmek amacını taşıdığını, “Seçici Kurul Ödülü”yle de OHAL düzeni konusunda yapılan güncel incelemeleri değerlendirdiklerini söyledi.
“SIRTIMI KOCA ÇINARA DAYIYORUM”
Halit Çelenk Hukuk Ödülleri’nde birinciliği, Mehmet Murat Öngel’in “Anayasanın Eksiksiz, Tastamam Uygulanması: Türkiye İşçi Partisi’nin Anayasa Mahkemesi’nde Açtığı İptal Davaları (1963-1971)” konulu makalesi ile Av. Özge Demir’in “Uygulamada Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu” konulu makalesi paylaştı. Ödülünü TİP avukatlarından Erşen Sansal’ın elinden alan Öngel, “Günümüzün dinci, gerici neo-liberalizmine karşı TİP geleneğini hatırlamanın önemi bugün çok daha büyük” diyerek tezine destek olan hoca ve arkadaşlarına teşekkür etti.
Av. Özge Demir’in ödülünü veren Prof. Korkut Boratav, “Cumhurbaşkanına hakaret” konusunun devam ettiğini, o yüzden bu çalışmayı sürdürmekte yarar gördüğünü söyledi. Özge Demir ise yaptığı konuşmada, “Halit Çelenk’e baktığımda, hem emekten yana hukuki ve siyasi mücadele hem de cezaevlerinde, mahkeme salonlarında verdiği teorik ve pratik mücadele ile koca bir gelenek yaratmış, çok okuyan ve yazan bir çınar görüyorum. Sırtımı bu koca çınara dayayarak karanlığı değiştirmek için yazıyor ve savunmanlık yapıyorum. Sabahattin Ali haklı: Ya çıldıracaktık ya bu dünyaya hükmedecektik… Biz dünyaya hükmedeceğiz. Bu ödülü, Türkiye’nin güzel günlerini kuracak, dünyaya hükmedecek işçi sınıfı için alıyorum” dedi.
PUSULAMIZ HALİT ÇELENK
“Akademik Destek Ödülleri” ni ise, “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu Kapsamında Direnme Suçu” konulu yüksek lisans tezi ile Irmak Erdoğan; “Türk Hukukunda Kolektif Sosyal Haklar: 1961 Anayasası’ndan 1982’ye Sendikal Haklar” konulu yüksek lisans tezi ile Işıl Nur Kurnaz; “Hegemonyanın Harcı: AKP Döneminde İnşaata Dayalı Birikim” konulu doktora tezi ile Melih Yeşilbağ; “Vergi, Sınıf ve İsyan: 16 -18. Yüzyıllarda İngiltere, Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu’nda Vergi İsyanları” konulu doktora tezi ile Zeynep Ağdemir kazandılar. Ödül alanlar da “Yöntemi ve duruşuyla pusulamız Halit Çelenk” diyerek, bu ödüle değer görülmekten duydukları sevinci belirttiler.
Son olarak Çelenk ailesi adına teşekkür konuşması için kürsüye gelen kızı Serpil Çelenk Güvenç, Halit Çelenk’in 1950’lerde başlayan ve 2011’de sonlanan yarım asrı aşkın hukuk mücadelesinde kimi zaman sanık sandalyesine de oturtulduğunu anımsatarak şöyle dedi:
“Babam, Aydınlar Dilekçesi’ni hazırlayan ve Kenan Evren’e götüren kurul üyeleri arasındaydı. Neredeyse her anı mücadeleyle geçen bu yaşam, yedi yıl önce, savunmanlığını yaptığı ve idamlarında bulunduğu Deniz’lerin asıldığı güne saatler kala son buldu. Halit Çelenk, emekçilerin her gün iş cinayetlerine kurban gitmediği, kadın cinayetlerinin olmadığı daha iyi bir dünya istiyordu.”
OHAL’İ İNCELEYEN AKADEMİSYENLERE “ÖZEL ÖDÜL”
Türkiye’de OHAL/ KHK’leriyle on binlerce insanın çalışma hakkından yoksun bırakıldığı biliniyor. Bu yılkı Seçici Kurul Özel Ödülü’ne, “hukuk sisteminde hukuksuzluk oluşturan” KHK düzenine dikkat çekmek için üniversitelerden uzaklaştırılmış akademisyenlerin çalışmaları değer görüldü. Kendileri de OHAL mağduru olan İsmet Akça, Süreyya Algül, Hülya Dinçer, Erhan Keleşoğlu ve Barış Alp Özden’in hazırladığı “OHAL KHK’lerinin Yasal Mevzuat Üzerindeki Etkileri” konulu ortak rapor, Seçici Kurul Özel Ödülü’nü kazandı.
Törende, “Halit Çelenk’ten Nâzım Hikmet Şiirleri” adlı video gösterildi ve tiyatro sanatçıları Berin Ötenel ile Rüştü Asyalı, Çelenk'in sevdiği şiirlerden bir dinleti sundu. Sanatçıların seslendirdiği ozanlar arasında Nâzım Hikmet, Can Yücel, A. Kadir, Niyazi Akıncıoğlu da vardı. Tören sonunda konuklara bir de kokteyl verildi.
Halit Çelenk ödülleri, dört yıldan beri, hukuk çınarımızın mücadelesi ve yapıtları doğrultusunda hazırlanmış özgün ve bilimsel çalışmalara veriliyor. Seçici kurulda ise Prof. Dr. Rona Aybay, Prof. Dr. Korkut Boratav, Prof. Dr. Ali Murat Özdemir, Yrd. Doç. Dr. İlker Kılıç, Av. Erşen Sansal, Av. Başar Yaltı, Av, Bilgütay Hakkı Durna, Av. Barış Aybay, Serpil Çelenk Güvenç, Av. Özlem Şen Abay ve eski Anayasa Mahkemesi Raportörü Ali Rıza Aydın bulunuyor.
Attila Aşut